Ziekenhuis

Toen de zusters in 1962 in Mufunga aankwamen, bestond er een groot dispensarium en een huis dat dienst deed als kraaminrichting. Zieken werden ondergebracht in kleine hutten rond het dispensarium. Na hun aankomst lopen zr. Alice Devreese en zr. Noëlla Gardeyn eerst stage in het ziekenhuis van de kopermijn (Gecomines) te Likasi. Zr. Trui zou pas later stage lopen en werd eerst ingeschakeld in de kraaminrichting en het dispensarium van Mufunga.

Vanaf 1964 werden grote inspanningen geleverd om alle kinderen te vaccineren, zowel ter plaatse als in de brousse. De zusters bezochten maandelijks een ander dorp waar ze vaccinaties toedienden, ziekten opspoorden, wonden verzorgden enzovoort.

In de periode 1962-1965 hing zowel alle verzorging, voedsel voor de zieken als de salarissen van de verpleegkundigen en het overige personeel af van de missie. De geneesmiddelen werden door de staat toebedeeld.

Er was een groot staatsziekenhuis in opbouw, maar toen de ruwbouw voltooid was en er slechts een paar gebouwen onder dak waren, ging de aannemer ervan failliet. Toch werd er verder gewerkt aan het ziekenhuis, dat uiteindelijk in november 1965 in gebruik werd genomen. Het beschikt over 120 bedden en bestaat uit zes gebouwen die als volgt werden ingedeeld:

• een kraaminrichting
• een afdeling pediatrie en algemene geneeskunde (mannen- en een vrouwenafdeling)
• een afdeling besmettelijke ziekten (tyfuskoorts, meningitis, besmettelijke kinderziekten)
• een dispensarium voor ambulante zieken, de farmacie, twee kamers voor administratieve diensten en het laboratorium
• een gebouw voor chirurgie en radioscopie (project)
• een primitieve keuken die ook door zieken worden ingenomen

Omdat de mensen zelf het eten bereidden voor de zieken, was er achter het ziekenhuis een open keuken ingericht waar iedereen een potje kon koken. Tijdens de eerste jaren werd twee maal per week een hulprantsoen uitgedeeld.

In 1965 komt het ziekenhuis onder leiding van een provinciale dokter in Lubumbashi. Meteen werd ook een medisch assistent aangesteld om de zieken te behandelen en een administrator om het algemene beheer van het ziekenhuis waar te nemen. De kraamafdeling bleef onder leiding van zr. Trui Verhelst.

Bij het begin werd beloofd dat een dokter regelmatig de zieken zou komen bezoeken, maar hij werd het algauw moe om de lange weg door de brousse af te leggen en om in ongunstige omstandigheden te werken. Hierdoor worden de doktersbezoeken tijdens de eerste tien jaar eerder zeldzame aangelegenheden. Ernstig zieken moesten naar Bunkeya of Likasi. In 1972 vestigt een Ierse dokter zich in Mitwaba, waar hij een privékliniek opent. Van dan af brengen de zusters (per jeep) vele zieken naar dokter Williams voor een behandeling.

De ziekenhuisdirectie vertoonde dezelfde kwalen als in de politiek, namelijk onstabiliteit en corruptie. Er passeerden niet minder dan zeven administratoren de revue in een periode van twaalf jaar. Vanaf 1974, het jaar van de nationalisatie, tot op vandaag worden de geneesmiddelen door de zieken betaald en niet meer door de staat. Dit is een paradoxale situatie: hoe minder de mensen hebben, hoe meer van hen wordt geëist. In oktober 1977 werd de situatie ondraaglijk: de corruptie tierde zo welig dat de zusters het ziekenhuis en de kraamafdeling verlieten, met de goedkeuring van Monseigneur Kabanga. Zes maand en heel wat overleg later, konden de zusters na tussenkomst van de provinciale dokter hun werk hervatten. De technische verantwoordelijkheid berustte opnieuw bij de zusters.

Deze ervaringen waren een bijzondere rijkdom. De combinatie van durf en bekommernis brachten zr. Trui Verhelst er zelfs toe enkele heelkundige ingrepen uit te voeren, bijvoorbeeld spoedgevallen, keizersnede bevallingen en appendicitis werden ter plaatse behandeld. Vanaf 1977 komt een Zaïrese dokter, Kolomonie van Binkeya, af en toe op supervisiebezoek. Aan hem worden die gevallen voorgelegd waaraan de verpleegkundige twijfelde in verband met de diagnose of de behandeling. Toch draaide het ziekenhuis tot in 1979 uitsluitend op zusters en was er geen permanente aanwezigheid van een dokter. De zusters werkten voor de verpleging samen met enkele goed opgeleide inlandse verpleegkundigen. Zr. Alice Devreese bereidde de geneesmiddelen. In 1979 komt een toegewijde arts zijn intrek nemen in Mufunga. Buanga Kazadi was pas afgestudeerd en wenste in de brousse samen te werken met missionarissen. Hij engageerde zich voor en periode van tien jaar. Tot op vandaag is er permanent een arts aanwezig in Mufunga.